Blisk ve türbin kanadı işleme konusunda en ince detaylarına kadar kalite

Haimer shrinkleme teknolojisi, Starrag işleme merkezlerine, yüksek hassasiyet özelliği ile destek vermektedir.

Türbin kanadı ve Blisk gibi motor bileşenlerini işlemek için, havacılık sanayii, çok uzun bir süredir Starrag İşleme Merkezleri tarafından sağlanan kaliteye güvenmektedir. Tek bir kaynak üzerinden doğru yazılım, bağlama aparatları, takım tutucuları ve diğer ilave ekipmanları içeren anahtar çözümleri sunan Starrag, neredeyse hiçbir makina tedarikçisinin başaramadığı; müşterilerden gelen detay içeren talepleri tam anlamıyla kavramakta ve buna çözüm üretmektedir. Aynı zamanda, İsviçreli kuruluş için, dış tedarikçilerinin de mümkün olan en iyi kaliteyi sağlaması oldukça önem taşımaktadır. Bundan dolayıdır ki; Haimer markalı shrink fit tutucular ve shrinkleme cihazları Starrag’ın tüm güvenine ve inancına sahiptir.

Starrag markası, Starrag Grup Merkezi, Rorschacherberg/İsviçre’de faaliyet göstermektedir( şirket ile ilgili daha fazla bilgiye metin kutusu içerisinde ulaşabilirsiniz). Kuruluş, ağırlıklı olarak havacılık ve enerji sektörü üzerine çalışmaktadır; yüksek hassasiyetli türbin kanatları (blade), pervaneler (impeller), kanatçıklı diskler (Blisk) ve yapısal olarak karışık diğer parçaları üretmek için yüksek talaş debisine imkan sağlayan 5 eksenli işleme merkezleri sunmaktadır.

20. yüzyılın başından beri havacılık sanayi, Starrag takım tezgahları için temel pazar haline gelmiştir. İlk zamanlarda bile Starrag, sağlam ve dayanıklı dizaynı ve yüksek teknolojik standartları sayesinde diğer ürünler ve markalar ile kendi ürünleri arasındaki farkı gözle görünür bir şekilde ortaya koymuştur.

Bundan dolayıdır ki; Starrag’ın 1960’lı yıllarda 5 eksenli simultane işleme alanında öncü kuruluşlardan biri olarak anılması sürpriz değildir. Sahip oldukları tecrübeyi, özellikle titanyum işleme için kullanılan STC ve BTP serilerini de içeren yüksek kaliteli ürün portföylerinden açıkça anlamak mümkündür. Buna ek olarak; Blisk işleme için özelleştirilmiş işleme merkezleri ve türbin kanatlarının yüksek hassasiyet ve verimle, 5 eksen simultane işlenmesi için özel dizayn edilmiş LX serileri de ürün portföylerinin parçalarını oluşturmaktadırlar.

Patrick Rutishauser (Uygulama Mühendisliği Bölüm Başkanı) açıklamıştır ki: “teknolojik olarak bahsetmek gerekirse, makinalarımız en üst kalite seviyesindedir. Makinalarımız sektörde yüksek performans kapasitesi ve hassasiyeti ile bilinmektedir. Tüm bunlara ek olarak; müşterilerimize uygulama ile ilgili olarak artı değerler sunmaktayız.” Starrag kendisini, son kullanıcılarının teknolojik partneri olarak düşünmektedir ve tüm prosesin dizaynı ve hayata geçirilmesi konusunda yeterli kapasiteye sahiptir. Patrick Rutishauser şunu da eklemektedir: “Bir müşteri bize 10.000 adetlik bir iş ile geldiğinde, müşterimiz için tüm sistemi tasarlıyoruz ve makinamızla birlikte gerekli olan yazılım, bağlama aparatları, takım tutucuları, diğer ilave donanımları birlikte sağlıyoruz.”

Böyle bir teklif, ancak takım tezgahlarının, CAM sistemlerinin ve özel takımların geliştirilmesi ile ilgili edilnilen uzun yılların tecrübesinden sonra -ve Starrag’ın türbin kanatlarının küçük serilerinin ve prototiplerinin üretimi sırasında kazanabildiği uygulama tecrübesi ve bilgisi sayesinde- mümkün olabilmiştir. Patrik Rutishauser sorumlu olduğu diğer bir bölüm için de şöyle demiştir: “Benim görevimde ayrıca, “Single Blade Uygulaması” olarak adlandırılan teknolojinin ve yazılım geliştirilmesi de mevcuttur. Takımım içerisinde uygulama mühendisleri CAM-Yazılım geliştiricileri ile beraber çalışmaktadır. Bu tarz bir çalışma ile, son kullanıcılarımızı dolambaçlı yollardan götürmeyerek veya zamanlarını boşa harcamayarak, onlara tam istediklerini direkt olarak sağlamaktayız.”

Üretim merkezinden tecrübeler
Patrick Rutishauser’ın meslektaşları, zorlu ve yeni işleme süreçlerini optimize ve test edebildikleri Rorschacherberg’de yer alan Starrag uygulama merkezi CPE (Üretim Mükemmelleştirme Merkezi) içerisinde önemli tecrübeler kazanabilmektedir. Yaklaşık 2.000 m2 alana sahip merkez, yeni dört ve beş eksenli Starrag takım tezgahları ile donatılmıştır. Bu alan içerisinde uygulama takımı, zorlu titanyum alaşmlarının kesilmesinden, hafif metalin hızlı kesilmesine kadar olan çeşitli birçok uygulamayı tecrübe etmektedir. Patrik Rutishauser bazı konuların altını çizerek: “Biz, serbest formlu yüzeylerde olduğu kadar, dönel parçalar, kompleks kübik iş parçaları üzerinde de çalışıyoruz ve tüm bunların seri üretim koşulları ile üretilmesi için gerekli şartları hazırlıyoruz. Ayrıca müşterilerimiz için prototipler ve küçük seriler üretiyoruz. Bu durum pazar içerisinde makul fiyatlarla tasarım yapılamasını ve kaliteli üretim geliştirilmesini sağlamaktadır.” Ayrıca uygulama uzmanlarının da önerdikleri kesin bir avantajdır, çünkü bu sayede makine gereksinimleri hakkında değerli bilgiler edinebilir ve en küçük detayına kadar integral işleme sürecini inceleyebilirsiniz. “ Rutishauser bu işlemi şöyle açıklamaktadır: “Yapılan bu işlem, genellikle küçük detayların önemsenmediği müşteri sunumlarından, tamamen farklıdır.”

Önemli bir detay: takımı tutma
Starrag, yüksek hassasiyetli işleme söz konusu olduğunda “takım tutucu” nun oldukça önemli bir unsur olduğunun çok uzun zamandan beri farkındadır. Bununla birlikte, Starrag Rorschacherberg’de bulunan merkezinde 20 yıl önce bile yüksek hızlı işmili (30,000 dk/devir) kullanmaktaydı. O zamanlarda kesici takımlar genellikle, sağladıkları yetersiz salgı değeri ile birçok soruna yol açan Weldon ya da Whistle-Notch ve pens tutucuları ile bağlanmaktaydı. Yüksek dönme hızında, en küçük sapma hatası bile kötü frezeleme sonuçlarına, ikinci derece yüzey kalitesine, takım ve işmili aşınımına neden olmaktadır. Ayrıca bu takım tutucuların geometrisi, büyüklüklerinden dolayı birçok yanaşma problemi olan uygulamada zorluk yaratmaktaydı.
Farklı takım tutucu sistemleri üzerinde yaptıkları testlere dayanarak, Starrag şöyle bir sonuca ulaşmıştır; dönel simetrili sıkma gövdesi ile daha az çarpma riski oluşturan formu ve yüksek salgı değerine sahip olmasından dolayı shrink fit takım tutucu kullanmak kaçınılmazdır. Bu yeni sıkma teknolojisi ile yapılan ilk testler sırasında, Starrag bazı zayıflıkların üstesinden gelmek zorundaydı: O zamanlarda oldukça fazla zaman harcayan ve malzemenin üzerinde yüksek ısıl gerilimler oluşturan sıcak hava üfleme sistemleri ile ısıtma yapılmaktaydı.

Yaklaşık 15 yıl önce, bir çözüm arayışı sırasında, Starrag uzmanları takım tutucu teknolojisi alanında Avrupa Pazar lideri olan Igenhausen’da bulunan Haimer GmbH ile bir araya geldi. Patrik Rutishauser bu durumu şu şekilde açıklamıştır: “Haimer, shrinkleme teknolojisi üzerine uzmanlaşmış bir kuruluştu. O zamanlarda bile Haimer geniş çeşitliliğe sahip takım tutucular ve herkes için kullanımı oldukça kolay olan indüktif bobin, soğutma kovanları ile shrinkleme makinası sunmaktaydı. O günden bugüne kadar Haimer shrinkleme teknolojisini -takım tutucu ve makinalarını- geliştirme alanında daha da ileriye gitmiştir aynı zamanda yüksek kalite şartlarına da sadık kalabilmiştir. Biz Starrag olarak sürekli farklı sistemleri ve tedarikçileri değerlendirmekteyiz, fakat ürün hassasiyeti ve kalite konusu olduğunda Haimer açık ara öndedir. Shrinkleme teknolojisi sayesinde, diğer tutucu sistemlerine göre daha kısa uzunluklar ve gerektiğinde daha ince formlu tutucuları kullanabilmek bizi oldukça memnun etmektedir.”

Shrink Fit Takım Tutucular ile bile her bir detay önemlidir
Haimer’in şirket felsefesinin “Kalite Kazanır” olması bundan dolayı şaşırtıcı değildir. Bu felsefenin ardında, hassasiyetin %100 kontrol altında tutulduğu, sadece Bavyera, Augsburg yakınlarındaki Igenhausen’de bulunan kendi tesislerinde üretim yapılması bulunmaktadır. Burada, tüm shrink fit takım tutucular, standart olanlar bile, ısıya dayanıklıçli çelikten yapılmaktadır ve balansı hassas olarak alınmaktadır (G2.5 25,000 dk/devir veya 1 gmm altında balanssızlık). Çalışan tüm yüzeyler hassas ve doğru bir şekilde işlenmiş ve taşlanmıştır, takım konik toleransları standartlarda kabul edilen değerlerin çok daha altında hassasiyetlere sahiptir.

Özel işleme ihtiyaçları için, Haimer özel shrink takım tutucular sunmaktadır. Örneğin; Power Shrink Takım Tutucular, yüksek hızlı veya yüksek hassasiyetli frezeleme uygulamaları için geliştirilmiştir. Patentli tasarımı, kullanışlı tutucu dış formunu, yüksek sağlamlığı ve düşük titreşim değerlerini biraraya getirmektedir. Bu özel tasarım, operatörün kesme derinliğini ve ilerlemesini arttırmasına olanak sağlar ve böylece iyi bir yüzey kalitesi ile aynı zamanda yüksek talaş kaldırma kapasitesine ulaşılabilir. Heavy Duty Shrink Takım Tutucular ise özellikle büyük kesici takımlar ile yapılan ağır işlemeler için tasarlanmıştır; takımın sıkıldığı kısımda güçlendirilmiş cidar kalınlığı, oldukça sağlamlaştırılmış dış çeper ve patentli sıkma silindiri içerisindeki özel genleşme kanalları belirleyici özellikleridir. Bu özellikler sayesinde, benzer amaçla kullanılan freze tutucuları ile karşılaştırıldığında daha yüksek sıkma kuvvetine ulaşılabilmektedir. Diğer yandan Shrink Fit Takım Tutucuların çeşitliliği küçük Mini Shrink Takım Tutucular ile tamamlanmaktadır. Mini Shrink Takım Tutucular, oldukça ince tasarımı ve kalıpçılık için dizayn edilmiş 3 derecelik dış çeperi olan tek parça shrink takım tutuculardır.

Zorlu malzeme, yüksek yüzey kalitesi gereksinimleri
Patrik Rutishauser için shrink fit takım tutucu tasarımlarındaki çeşitlilik bir avantaj olarak görülmelidir. Bu durumu şöyle açıklamıştır: “Ekstrüzyon profilden imal edilen türbin kanadı üretimi sırasında,genellikle iki ana aşama vardır. İlki, kaba kesme işlemidir. Bu işlem boyunca, takımın tek seferde yüksek kesme derinliği ve ilerlemesiyle mümkün olduğunca fazla talaş kaldırması için sönümleme bileşenleri olan takım tutucu kullanmak gerekir. Finiş işlem sırasında ise, tam tersine, yüksek kuvvetleri yoktur ve bu noktada, tutucunun yüksek salgı değeri ve balans kalitesi ön plana çıkmaktadır. Haimer’in Power serisi Shrink Takım Tutucuları her iki işlem için de idealdir. Eğer kesme daha da fazla zorlaşırsa, kolayca Heavy Duty Takım Tutuculara geçme olanağına sahibiz.”

Shrink Fit Takım Tutucu kalitesi söz konusu olduğunda Starrag için en iyisi gereklidir. Bu gereksinim, titanyum ve diğer işlenmesi zor malzemelerin kaba ve finiş operasyonları sırasında, kesme kuvvetlerinden dolayı, işmili ve takım tutucu koniği arasında oldukça zorlu şartların oluşmasından kaynaklanır. “Sonuç olarak anahtar etken üretilen nihai parçanın kalitesidir ve herşey en başından itibaren mükemmel olmalıdır, çünkü ham titanyum malzeme bile küçük bir servete mal olabilmektedir. Starrag olarak takım tutucu kalitesinin parça kalitesi için kesinlikle gerekli bir unsur olduğu kanaatine vardık.” diyerek Patrick Rutishauser bu konudaki düşüncelerini belirtti. Önemli bir faktör olan yüzey kalitesi düşünüldüğünde, bu konunun doğru ve önemli olduğu daha da anlaşılacaktır. Türbin kanatlarının yüksek enerji verimliliğine sahip olması için oldukça yüksek hassasiyette üretilmesi gereklidir; bundan dolayı da yüzey kalitesi ön plana çıkmaktadır. Günümüzde, ilave taşlama işlemi olmaksızın sadece frezeleme yoluyla istenilen değerlere ulaşılmaktadır. Şu anda Starrag Ra=0,8 µm – 0,4 µm değerlerinde yüzey kalitesine ulaşma kapasitesine sahiptir.

Yüksek teknolojili shrinkleme makinaları hızlı ve kolay takım sıkmayı garanti etmektedir
Takımlarını shrinklemek için Starrag, CPE (Üretim Mükemmelleştirme Merkezi)’de saniyeler içinde h6 şaft toleranslı, çapı 3mm den 50 mm’ye kadar olan tüm HSS ve karbür frezeleri shrinkleyebilen Power Clamp Profi Plus NG shrink cihazını kullanmaktadır. Power Clamp Profi Plus NG shrink cihazı, takım tutucunun uzunluğuna ve çapına göre ayarlanabilen patentli çift sıralı bobin teknolojisi ile donatılmıştır. Shrinkleme işlemi süresince, sadece shrinlenecek alan ısıtılır. Böylece ısıtma ve soğutma süresi (kontakt soğutma yoluyla) oldukça azalır. Buna ek olarak; profesyonel shrinkleme ve soğutma için kullanılan bir diğer ürün ise Power Clamp Premium shrink cihazıdır ve geniş çalışma alanı, kolay kullanım ve doğrusal düşey hareketli, led ısı göstergeli soğutma kovanları sunar. Starrag’da bulunan cihaza ilave edilmiş olan uzunluk ayarlama ünitesine ile tam olarak 0.02mm ölçüsünde takım uzunluk ayarı yapmak mümkündür. Takımlar her zaman tam olarak önceden belirlenmiş kesici boyunda shrinklenir.

Patrik Rutishauser “Haimer shrink fit takım tutucuları bizim standart ekipmanlarımızdan biridir, çünkü Haimer takım tutucular, müşterilerimizin bizden beklediği güvenilir kesme işlemi için gerekli olan en iyi koşulları sunmaktadır.” demiştir. “Bu takım tutucuları sadece merkez tesisimizde (CPE) kullanmıyor, ayrıca onları kendi sistemlerimizle birlikte müşterilerimize de sunuyoruz. Bundan dolayı, ürünlerin kalitesi her zaman en yüksek seviyede olmalıdır. Haimer ürünleri ile bu konuda güvende olduğumuzu hissediyoruz. Müşterilerimizden takım tutucular ile ilgili şikayet aldığımız bir olay bile hatırlamıyorum.”

Her uygulama için doğru takım tezgahı
Starrag Grup (yaklaşık 1617 çalışan ve 2014 yılında 390 Mio. CHF ciro) Marken, Berthiez, Bumotec, Dörries, Droop+Rein, Heckert, Scharmann, SIP, Starrag, TTL ve WMW gibi markaları kendi bünyesinde birleştiren, lider takım tezgahları üreticilerinden biridir. Metal iş parçaları, kompozit malzeme ve seramikleri frezeleme, delme ve taşlama için olan geniş çeşitlilik yelpazesine sahip makinalar, farklı lokasyonlarda geliştirilmeye devam etmektedir. Her bir markasının kendi uzmanlık alanları mevcuttur. Sunulan çeşitler içerisinde; küçük yüksek hızlı işleme merkezleri Bumotec’den (saat, medikal ve bilgisayar sektörleri için uygundur), oldukça uzun ve tüm tesisi doldurabilecek olan Droop-Rein köprü tip makinalara (büyük ve ağır iş parçaları için uygundur) kadar ürünler bulunmaktadır. Firmanın müşterileri, Havacılık &Enerji, Taşıma&Endüstriyel Komponentler ve Hassas Mühendislik gibi üç ana sektöre çalışan ve uluslarası alanda rol oynayan aktif şirketlerden oluşmaktadır. Takım tezgahlarının çeşitliliği, Starrag’ın teknoloji desteği ve genel servis hizmeti ile tamamlanmaktadır ve böylece Starrag müşterilerinin kayda değer bir gelişme göstermelerine olanak sağlamaktadır.

  Ask For More Information…