HMI – Kendimiz mi Yapalım, Satın mı Alalım?

Kendimi yapayım yoksa satın mı alayım kararı, pek çok zor soruyu içeren önemli ve karmaşık bir süreçtir. Gerekli donanım ve yazılımı kendi tesisinizde geliştirmeniz en uygun maliyetli çözüm mü? Böyle bir mühendislik projesi çekirdek yeterliklerinizle tutarlı mı? Mühendisleriniz bu aygıtları geliştirecek zamana sahip mi? İlgili fırsat maliyetlerini hesapladınız mı? Ticari olarak mevcut bir ürün hattı karşılayabileceğiniz yatırım getirisinde (ROI) ihtiyaç duyduğunuz özellikleri ve çalışma güvenilirliğini sağlayacak mı?

Daha ayrıntılı bir inceleme
Kendimi mi yapayım yoksa satın mı alayım ikilemini çözmenize yardımcı olmak için tipik bir ürün geliştirme döngüsünün genel çerçevesini belirleyerek bir insan makine arayüz sistemi tasarımı, yapımı, test edilmesi ve bakımının yapılması süreçlerine nelerin dâhil olduğunu yakından inceleyelim.

Planlama
Mühendislik yeteneklerinizin dürüst bir değerlendirmesini yaparak başlayın. Şirketinizin çekirdek yeterlikleri ve önceliklerinin yanı sıra ilgili fırsat maliyetlerini de göz önünde bulundurun. Bir insan-makine arayüz terminalinin tasarımı değerli mühendislik kaynaklarını kullanabileceğiniz en iyi yer mi?

Tasarım Aşaması
Mühendislik tasarımı aşamasında göz önünde bulundurulması gereken ilk unsur, mühendislerinizin kompleks insan-makine arayüzü tasarlayıp yapmak için gerekli deneyime sahip olup olmadıklarıdır.

İkincisi, elektrik ve mekanik tasarımın pek çok boyutunun benzersiz olmasa da endüstriyel çevrenin gereklilik ve sınırlamalarına fazlasıyla özgül olmasıdır. Sözgelimi, titreşim ve şoka dayanabilmeleri için bileşenleri monte etmek ya da ekran ve tuş takımlarını sıvı, toz ve diğer çevresel tehlikelere karşı izole etmek pek çok mühendislik tasarımı ekibinin öğrenmeye çalıştığı yüksek derecede uzmanlık bilgisi isteyen işlerdir. Bu becerileri sıfırdan öğretip geliştirmeye çalışmak son derece maliyetli ve zaman alan bir seçenektir.

Son olarak, basit bir insan-makine arayüzü için bile olsa yazılım geliştirmenin karmaşıklığını hafife almayın. Günümüzde çoğu ekran insan operatöre grafik geri bildirimi ile üç boyutlu “görünüş ve dokunuş”a sahip sezgisel navigasyon öğeleri sağlıyor. Bir grafik ortamında programlama yapmanın gerektirdikleri çoğu zaman yalnızca-karakter ekranlar için programlama yapmaktan çok daha karmaşıktır.

Prototip Oluşturma
Erkenden ve genellikle yeni bir ürünün tasarım aşamasında prototip oluşturmak önemlidir. Şirketinizin mekanik prototipleri hızlı ve uygun maliyetli bir şekilde geliştirme yetisini değerlendirin. Sözgelimi mühendislerinizin 3 boyutlu yazıcıya erişimi var mı yoksa CAD dosyalarını dışarıya göndermeleri mi gerekiyor?

Test Etme
Mühendislik ekibiniz donanım ve yazılım bileşenlerinin test edilmesi meselesini nasıl halledecek? Ekibiniz test fikstürlerini tasarlayıp yapma ve test yazılımını yazma becerisine sahip mi? Ayrıca fikstürlerle yazılımın ürünün nihai montajından önce oluşturulması gerekir. Şirketinizde çevresel testleri yapmak için gerekli ekipman var mı?

Yineleme
Ürün geliştirme programınız bir tasarımın kaç defa yinelenmesini içerecek? Bir insan-makine arayüzünün tasarım ve imalatında çok sayıda hata noktası bulunur. Çok sayıda yeniden tasarım ve prototip geliştirme süresinin kritik haftalarına mal olabilir. Üstelik en kompleks mühendislik projeleri son ürünün tamamıyla optimize edilmesi için üç ilâ altı arasında prototip aşaması gerektirir.

Son Testler ve Sertifikasyon
Son test işlemi ve sertifikasyon zor bir uygulama olabilir. Makinenin kullanılacağı çevreye bağlı olarak, HMI’ların aşırı sıcaklık aralıkları ve termal şok gibi (zira cihazlar aniden ekstrem bir sıcaklıktan bir başka ekstrem sıcaklığa alınacaktır) koşullarda çalışma için test edilmesi gerekebilir. Cihazların nemlilik gerekliliklerine cevap vermeleri ya da suya batırma veya yüksek hacimli sıvı spreye karşı izole olup olmadıklarını bakımından test edilmeleri gerekebilir. Aynı şekilde titreşim ve şok testlerini geçmeleri ve elektrostatik deşarj ve elektromanyetik parazite dayanmaları gerekebilir.

Bunlar pahalı ve zaman alan testlerdir. Çevresel testlerin büyük kısmı uzmanlık ekipmanı olmadan yapılamaz ve bir uzman laboratuarda yapılmaları gerekir. Yasal sertifikaların programa alınıp geçmesi haftalar, hatta aylarca sürebilir.

İmalat için Sürüm
İmalat için nihai sürüm imalat dokümanları, montaj çizimleri ve akış diyagramları gibi çok çeşitli belgenin oluşturulmasını kapsar. Servis teknisyenleri için tamir kılavuzları, son kullanıcılar için de kullanıcı kılavuzları gerekir. Yalnızca bir HMI’nın belge işleri saatlerce mesai gerektirecek koordinasyonlu bir çalışmanın yanı sıra belge takip ve güncelleme sistemini de içerir. Şirketiniz bu görevi üstlenmeye hazır mı?

Sürekli Mühendislik
Ürününüze insan makine arayüzü dâhil edildikten sonra bakım, tamir ve parça değiştirme meseleleri önceden planlanması gereken önemli maliyet faktörlerindendir. Bir üçüncü taraftan garanti kapsamında ürün bakım ve onarım hizmeti aldığınız takdirde, kendi tarafınızdan mühendislik çalışması yapılması gerekmeyecektir. Ayrıca, sizin tasarlandığınız bir HMI’nın yükseltilmesi gerektiğinde ya da ürün eskidiğinde, ürünün yeniden tasarlanmasından sizin mühendisleriniz sorumlu olacaktır.

Ürün Yönetimi
Hesaplaması en zor olan maliyetlerden biridir fırsat maliyeti. Mühendislik kaynaklarınızı küçük bir insan-makine arayüzü geliştirmeye ayırdığınız takdirde, bu kararınızdan etkilenecek olan daha önemli veya kârlı projeler neler olacaktır?

Risk faktörleri ürün müdürleri tarafından dürüstçe değerlendirilmelidir. Bünyenizdeki tasarım ekibinin kilit üyelerinin kaybedilmesinden tutun da ürün geliştirmenin ortasında önemli bir teknik özellik değişimine (ekran boyutu gibi) kadar her şey bu riskler arasındadır. Bileşen parçalarının mevcut olup olmaması durumu da riskler arasındadır, özellikle de bu parçalardan az miktarda gerekiyorsa. Ürün üretilmeye başlandığında sürekli bakım ve destek gibi ilave maliyetler olacaktır.

Sonuç
Endüstri uzmanları, “kendim mi yapayım yoksa satın mı alayım” sorusunun bütün imalat endüstrilerinde bir dizi kilit soruyu beraberinde getirdiği konusunda hemfikirdir. Şu üç sorunun mutlaka değerlendirilmesi gerekir: Piyasaya sürme süresi, risk değerlendirmesi ve maliyet analizi. Bu üç sorunun tümü de çekirdek yeterlik ve fırsat maliyetleri sorusunun önüne geçilmesine tabidir.

Şirketinizin ürün hattı için güvenilir terminaller tasarlayıp yapmak işinizin çekirdek yeterliklerinden biri değilse, bu durumda en hızlı, en güvenli ve en uygun maliyetli çözüm saygın bir üne sahip bir insan makine arayüzleri imalatçısıyla ortak çalışmaktır.

Resim: “Daha ayrıntılı bir inceleme” Ürün geliştirme döngüsü